--Ritstjóri, ráðherra. --Foreldrar: Jón Jónsson í Djúpa Dal í Gufudalssveit og kona hans Sigríður Jónsdóttir að Látrum, Ólafssonar. Tekinn í Reykjavíkurskóla 1863, stúdent 1869, með 1. einkunn (95 st.), kennari í Flatey hjá Brynjólfi kaupm. Bogasyni Benedictsen veturna 1869–1, fór utan 1871 og stundaði laganám í háskólanum í Kh. Gekk 1874 frá prófi í dönskum lögum, með því að hann hugðist ekki mundu fá þann vitnisburð, sem sér sæmdi. --Stofnaði blaðið Ísafold 1874 og var ritstjóri hennar til 1909. --Var þó enn utanlands um 1878–83 og lagði stund á lögfræði, varð þó ekki af prófi, og töldu þó allir, sem til þekktu, hann manna hæfastan til þess; var og hugur hans allur í blaðamennsku. Lét hann aðra stýra Ísafold, en skrifaði þó jafnan þann tíma mikið í blaðið. Var framan af einnig skrifari hjá bæjarfógeta og landshöfðingja. --Var aðalforingi þjóðræðisflokks og hins fyrra sjálfstæðisflokks. Lagði mikla rækt við íslenzka tungu og var hinn skörulegasti ræðumaður. Var hinn mesti áhugamaður um bindindismál og trúmál og reyndar allt, er hann fekkst við. --Varð ráðherra 31. mars 1909, fekk lausn 14. mars 1911. R. af dbr. Þm. Strand. 1879, Barðstr. 1909–12. Ritstörf: Skírnir 1873–4; átti mikinn þátt í Jónas Jónasson: Ný dönsk orðabók, Rv. 1896; Íslenzk stafsetningarorðabók, Rv. 1900 (og þrívegis síðar); Bæjarskrá Rv. 1902 (og síðar); Eftir tíu ár, Rv. 1906; Ræður, Rv. 1911. Var ritstjóri og sá um: Alþingisfréttir 1879, Iðunn 1884–9, Þingvallafundartíðindi 1888, Nachtegall: Sundreglur, 1891, The tourist in Iceland 1892, Templar 1892–3, Heimilisblaðið 1894–6, Sunnanfari 1900–3, Jón Árnason: Þjóðsögur (úrval) 1901–6, Magni 1912. Þýð.: W. Mathews: Auðnuvegurinn, Rv. 1887; J. --Verne: Höfrungshlaup, Rv. 1892; E. Erslev: Ágrip af landafræði, Rv. 1893; Larsen og Trier; Um áfengi, Rv. 1895; O.P. --Monrad: Björnstjerne Björnson, Rv. 1905; J.N.B. Rolfsen: Veraldarsaga, Rv. 1908. --Kona (10. dec. 1874): Elísabet (d. 11. júní 1922) Sveinsdóttir prests á Staðastað, Níelssonar. --Börn þeirra: Guðrún átti Þórð lækni Pálsson, Sigríður óg., Sveinn forseti, Ólafur ritstjóri Ísafoldar (Minningarrit, Rv. 1913; Andvari XXXIX).

Prestur, skáld. --Foreldrar: Síra Jón Thorarensen í Saurbæjarþingum og kona hans Jakobína Jónsdóttir prests sst., Halldórssonar. Tekinn í Reykjavíkurskóla 1895, stúdent 1901, með 2. einkunn (70 st.), próf úr prestaskóla 1905, með 2. einkunn (67 st.). Var um hríð barnakennari á Ísafirði, vígðist 11. sept. 1910 í Rv. prestur til safnaðar í Dakota og fór síðan til Vesturheims. Varð af að láta vegna veikinda, enda frá æsku brjóstveikur. Andaðist á heimleið til Íslands. Orkti talsvert, og birtust kvæði hans á dreif í blöðum og tímaritum, en hefir verið safnað saman í eina bók: Kvæði L.Th., Rv. 1948. Ókv. og bl. (BjM. Guðfr.; Óðinn VITI; Unga Ísl., 9. árg.; Nýtt kirkjublað 1912).

Kaupstjóri. --Foreldrar: Jón skáld Henriksson að Helluvaði og 1. kona hans Friðrika Helgadóttir á Skútustöðum, Ásmundssonar. --Bjó að Arnarvatni 1881–", á Skútustöðum 1887–8, að Reykjum í Reykjahverfi 1888–92, að Múla í Aðaldal 1892–9. Var kaupstjóri í Seyðisfirði, á Akureyri, í Rv. og aftur í Seyðisfirði 1899–1912. Umboðsmaður Norðursýslujarða 1895–1900. --Þm. N.-Þing. 1886–91, 2. þm. Eyf. 1893–9, þm. Seyðf. 1905–T, bm. Sunnmýl. 1909–12. --Var maður málsnjall og hagmæltur. Greinir eru eftir hann í blöðum og í Andvara. --Kona (29. júní 1877): Valgerður (f. Guðrún Jónsdóttir á“ 24. ág. 1849, d. 25. maí 1930) Jónsdóttir að Lundarbrekku, Jónssonar. --Börn þeirra, sem upp komust: Friðrika óg. í Seyðisfirði, Solveig átti Jón („Filippseyjakappa“) Stefánsson kaupfélagsstjóra í Seyðisfirði (þau fóru til Vesturheims), Hólmfríður átti Gest kaupmann Jóhannsson í Seyðisfirði, Árni alþm. í Rv. (Alþingismannatal; Óðinn Il og VII; Samvinnan, 20. árg.; Sunnanfari XI).

Hreppstjóri. --Foreldrar: Jón Björnsson á Búlandi og kona hans Oddný Runólfsdóttir hreppstj. að Ásum, Gunnsteinssonar. Bjó fyrst á Ljótarstöðum, en síðan jafnan að Borgarfelli í Skaftártungu. Var fyrst hreppstjóri í Leiðvallarhreppi forna, síðan í Skaftártunguhreppi, og gegndi ýmsum alþjóðlegum trúnaðarstörfum. Vel metinn maður og forsjáll búmaður. --Kona 1 (23. okt. 1857): Vigdís (d. 1865) Pálsdóttir á Hunkurbökkum, Þorsteinssonar. --Börn þeirra: Oddný átti Sigurð Jónsson á Búlandi, Sæmundur, Sumarliði, fór til Vesturheims. --Kona 2: Katrín Vigfúsdóttir í Flögu, Bótólfssonar. --Börn þeirra: Sigríður, Vigdís átti Björn Eiríksson í Svínadal, Jón, Vigfús, Gunnar, Sigurbjörg (Óðinn IV; 0stI)5 Sæmundur Jónsson (19. maí 1832–8. nóv. 1896). --Prestur. --Foreldrar: Síra Jón Halldórsson á Breiðabólstað í Fljótshlíð og kona hans Kristín Vigfúsdóttir sýslumanns að Hlíðarenda, Þórarinssonar. F. á Barkarstöðum í Fljótshlíð. Tekinn í Reykjavíkurskóla 1847, stúdent 1855, með 2. einkunn (73 st.), próf úr prestaskóla 1857, með 1. einkunn (45 st.). Var síðan einn vetur í Kh. Vígðist 21. nóv. 1858 aðstoðarprestur föður síns, fekk Hraungerði 30. maí 1860 og hélt til æviloka. Settur prófastur í Árnesþingi 19. dec. 1872, skipaður 19. febr. 1874 og var það til æviloka. Var sýslunefndarmaður frá 1875 til æviloka. R. af dbr. 26. maí 1892. --Kona (21. sept. 1864): Stefanía (f , 2. dec. 1842, d. 17. febr. 1904) Siggeirsdóttir prests á Skeggjastöðum, Pálssonar. Synir þeirra: Síra Ólafur í Hraungerði, síra Geir vígslubyskup á Akureyri, Páll aðstoðarmaður í fjármálaráðuneyti í Kaupmh. (Skýrslur; Vitæ ord. 1858; BjM. Guðfr.; Kirkjublaðið, 6. árg.; SGrBf.).

--Fræðimaður. --Foreldrar: Jón Jónsson, síðar bóndi að NorðurReykjum (sjálfur hafði Jón Bf. það fyrir satt, að faðir sinn væri síra Jón Bachmann). og Guðríður þá (er Jón fæddist) vinnukona á Hvanneyri í Andakíl Jónsdóttir eldra á Bakka á Kjalarnesi, Vilhjálmssonar í Arnarholti á Kjalarnesi, Jónssonar. --Ólst upp í Svíra hjá Hvanneyri, var síðan vinnumaður um hríð. --Fluttist til Rv. 1852. Stundaði fyrst prentstörf hjá Einari Þórðarsyni, síðar prentsmiðjustjóra Ísafoldar, en fór auk þess í bóksöluferðir fyrir hann og Egil Jónsson bókbindara. Fluttist norður 1854, fór að Kaupangi, til Erlends Ólafssonar og nam bókband (sveinsbréf 1856), settist eftir það að á Akureyri og stundaði þar bókband og bóksölu, settist að í Rv. 1865, varð þar lögregluþjónn sama haust. Fekk lausn með eftirlaunum 1888. Fluttist aftur til Akureyrar 1894, til Klemens bæjarfógeta, sonar síns, og var þar og síðar, frá 1904, í Rv. á vegum hans eða hjá honum til æviloka. Hann safnaði mjög bókum (gaf mest af þeim eftir sinn dag Lbs.). Safnaði og handritum og útvegaði bmf. mikinn fjölda þeirra; varð því síðar heiðursfélagi þess. Rit: Söguágrip um prentsmiðjur og prentara á Íslandi, Rv. 1867; Stutt æviminning Sigurðar Breiðfjörðs skálds, Rv. 1878; Stutt rithöfundatal á Íslandi, Rv. 1884. Ritaði árbók Íslands í almanak hins ísl. þjóðvinafélags í mörg ár. Fjöldi greina er og eftir hann í öllum helztu blöðum landsins þá. Eftir hann liggur og í handriti: Ágrip af sögu Íslands. Studdi Lidderdale í skrárgerð hans um ísl. bækur í British Museum. Jón Sigurðsson galt honum og laun fyrir að skrifa fræðimannatal, og er það raunar mest úr fyrri fræðimannatölum, varðveitt með öðrum handritum hans í Lbs. --Kona (13. júní 1856): Anna 79 Guðrún Eiríksdóttir að Vöglum og Botni í Eyjafirði, Sigurðssonar. --Börn þeirra, sem upp komust: Guðný átti Björn sýslumann Bjarnarson að Sauðafelli, Dr. Finnur prófessor í Kh., Klemens landritari og ráðherra, Guðrún óg. og bl., Vilhjálmur (Borgfjörð) stúdent og póstafgrm. í Rv., Ingólfur stúdent og verzlunarstjóri (Skírnir 1912; Lögrétta 1912 (einnig sérpr.); Sunnanfari 1894; Óðinn TI; o. fl.).